اعدام ۳۹ زندانی در زندانهای ایران طی ۲۲ روز نخست سال ۲۰۲۲
محمد یراحی
...خوب بودن کافیست
بنا بر آمار سازمان حقوق بشر ایران، نهاد مستقر در نروژ که اخبار مربوط به اعدامها در ایران را پیگیری و منتشر میکند از ابتدای سال ۲۰۲۲ یعنی تنها طی سه هفته دستکم ۳۹ نفر در زندانهای ایران اعدام شدهاند.
سازمان حقوق بشری هه نگاو روز چهارشنبه ۲۹ دی از اجرای حکم اعدام دو زندانی به نامهای اقبال مستوفی و هوشنگ خانمحمدی در زندان مرکزی خرمآباد خبر داد.
بنابر این گزارش همچنین روز ۲۶ دی ۱۴۰۰ زندانی دیگری که هویتش مسلم آقامیرزایی اعلام شده به اتهام «قتل عمد» در این زندان اعدام شده است.
سازمان حقوق بشر ایران نیز با ابراز نگرانی از اعدام ۱۲ نفر در هفته گذشته در زندانهای سیستان و بلوچستان، فارس و لرستان با اتهامهای «درگیری مسلحانه با نیروهای نظامی»، «مواد مخدر» و«قتل عمد» نوشته است که روز پنجشنبه ۲۰ دیماه ۱۴۰۰ محمد امین دهمرده، پرویز اکبریراد، و جمال الدین گرگیج، در زندان زابل و حسینعلی خمر، عطاءالله براهویی و مهرالله دهمرده در زندان زاهدان با اتهام «مواد مخدر» اعدام شدند.
همزمان حکم اعدام یک تبعه افغانستان به نام خدانظر کاکر که با اتهامات «مواد مخدر» در زندان زاهدان محبوس بود اجرا شد.
منابع خبری سیستان و بلوچستان همچنین از اعدام عبدالحمید اسماعیلزهی که به اتهام «محاربه از طریق درگیری مسلحانه با نیروهای نظامی» و دادشاه سارانی با اتهام «قتل عمد» خبر دادند.
روز پنجشنبه ۳۰ دیماه در زندان رشت نیز حکم اعدام یک زندانی به نام علی یزدانی اجرا شد و سه زندانی دیگر به نامهای محمد کریمینژاد، حامد منوچهری و سبحان شوهانی هم چهارشنبه ۲۹ دیماه در زندان ایلام اعدام شدند.
اتهام این افراد «قتل عمد» اعلام شده است که مطابق قانون مجازات اسلامی بنا به درخواست اولیای دم، مجازات آن «قصاص» است.
اغلب اعدامهایی که در زندانهای ایران انجام میشود بصورت مخفیانه صورت میگیرد و تنها شمار اندکی از آنها توسط نهاد قضایی جمهوری اسلامی در رسانهها بصورت رسمی تایید میشود اما سازمانهای حقوق بشری که در حوزه ایران نیز کار میکنند پیشتر از افزایش چشمگیر آمار اعدام متهمان مرتبط با جرایم مواد مخدر ابراز نگرانی کرده بودند.
شمار زیادی از زندانیان اعدام شده از ابتدای سال ۲۰۲۲ به اتهام قتل عمد قصاص شدهاند، مجازاتی که مورد انتقاد جامعه جهانی و مدافعان حقوق بشر است چرا که بار مجازات فرد مجرم را بر دوش خانواده مقتول میگذارد.
اتهام شمار دیگری از اعدامشدگان قاچاق و حمل مواد مخدر اعلام شده است. این جرم بنا بر قوانین بینالمللی در زمره جرایم جدی و بزرگ قرار نمیگیرند و نباید مشمول مجازات اعدام شود.
ایران از معدود کشورهایی است که همچنان مجازات مرگ در آن قانونی است و در مورد برخی افراد با اتهامات مبهمی همچون «محاربه»٬ «بغی» و «افساد فیالارض» صادر میشود. اتهاماتی که به باور حقوقدانان و فعالان حقوق بشر نیازمند اصلاح و بازنگری جدی است.
طی یک دهه گذشته نام ایران همواره بعنوان دومین کشور جهان از نظر تعداد بالای اعدامها آمده و رتبه نخست به چین اختصاص دارد که تعداد اعدامهای خود را به عنوان اسرار حکومتی طبقهبندی میکند و آماری در این باره ارائه نمیدهد.
اعدامهای پرشمار در ایران در حالی ادامه دارد که برخی کشورهای خاورمیانه شمار اعدامهای خود را به طور چشمگیری کاهش دادهاند.