سالی چند نفر به اتهام «محاربه» و «افساد فیالارض» اعدام میشوند؟
محمد یراحی
...خوب بودن کافیست
«آیا میدانستید…؟» عنوان سلسله گزارشهای جدید «ایرانوایر» است که برمبنای «داده» منتشر میشوند. در این گزارشها، دادههای خام از مراکز داده و بانکهای اطلاعات معتبر داخلی و خارجی جمعآوری، تجزیه و تحلیل، محاسبه و مقایسه میشوند و بهصورت ترکیبی از متن و دادهنگاری (اینفوگرافیک) در اختیار مخاطب قرار میگیرند. هدف این گزارشها، ترسیم تصویری خوانا و روشن از پدیدهها و وقایعی است که پیرامون ما در جریان است.
آیا میدانستید طی ۱۵ سال گذشته، به طور میانگین سالانه ۱۵ نفر در ایران با حکم محاربه و افساد فیالارض اعدام شدهاند؟
گزارشهای سالانه سازمان حقوق بشر ایران حکایت از آن دارد که در فاصله سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۱ میلادی، دستکم ۳۴۹ نفر در ایران به اتهام «محاربه» و «افساد فیالارض» اعدام شدهاند.
این آمار صرفا اعدامهای ثبت شده است که اطلاعات آنها توسط سازمان حقوق بشر ایران مستند شده است، آمار واقعی اعدام و آمار واقعی اعدام به اتهام «محاربه» و «افساد فیالارض» بیشتر از این است.
بر این اساس بالاترین آمار اعدام با اتهام محاربه مربوط به سالهای ۱۳۸۸، ۱۳۸۹، ۱۳۹۴، ۱۳۹۵ و ۱۳۹۷ است.
در روزهای گذشته اعدام معترضان اعتراضهای ۱۴۰۱ به اتهام محاربه واکنشهای زیادی به دنبال داشته است. میتوان انتظار داشت در صورت تداوم این وضعیت، آمار اعدامهای سیاسی در ایران جهش چشمگیری پیدا کند.
محاربه طبق ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی «کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آنها است، به نحوی که موجب ناامنی در محیط گردد» تعریف شده است. در قانون برای محاربه چهار مجازات «اعدام، صلب، قطع دست راست و پای چپ، نفی بلد» در نظر گرفته شده است.
در ماده ۲۸۶ این قانون هم «مفسد فیالارض» این طور تعریف شده است:
«هرکس به طور گسترده، مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب، پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در آن ها گردد، به گونهای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد، مفسد فی الارض محسوب …. میگردد.» در قانون برای «افساد فیالارض» مجازات اعدام و حبس در نظر گرفته شده است.