وضعیت وخیم فاطمه سپهری در زندان؛ زنی که سکوت نمی‌کند
محمد یراحی
...خوب بودن کافیست
حال «فاطمه سپهری»، زندانی سیاسی و از امضا‌کنندگان درخواست «استعفای خامنه‌ای»، موسوم به بیانیه ۱۴ نفر که از ۳۰شهریور۱۴۰۱ در زندان است، وخیم گزارش شده است. منابع حقوق‌بشری می‌گویند که او روز یکشنبه ۲۱اردیبهشت۱۴۰۴ با «علایم نگران‌کننده و فشار ۵» به بیمارستان «شریعتی» مشهد منتقل شده و با وجود حال بد، بعد از یک شب دوباره به زندان وکیل‌آباد مشهد منتقل شده است. در پی این وخامت حال، او که یک بار نیز عمل قلب باز داشته، دوباره چهارشنبه‌شب، ۲۴اردیبهشت با درد شدید قفسه سینه و تپش قلب شدید به بیمارستان منتقل شده است.
فاطمه سپهری، «فرزانه قره‌حسنلو» و «زهرا کهنه‌کار»، ماه‌هاست که در یک بند سه نفره که به‌عنوان بند ۵ زندان وکیل آباد مشهد شناخته می‌شود، پشت درهای بسته مانده‌اند و حتی برای خرید و هواخوری نیز آزادانه حق تردد ندارد. پیش‌تر فرزانه قره‌حسنلو در یک فایل صوتی که به‌طور اختصاصی در اختیار ایران‌وایر قرار گرفته بود، شرایط زندان را برای خود و دو هم‌بندی‌اش شبیه «اردوگاه کار اجباری نازی‌ها» خوانده بود.
«اصغر سپهری»، برادر فاطمه سپهری به ایران‌وایر می‌گوید که خواهرش برای هر کار جزیی هم باید تقاضانامه بدهد. او می‌گوید که این اقدام به‌منظور افزایش فشار بر این زندانیان سیاسی پادشاهی‌خواه صورت می‌گیرد و در حالی‌که هیچ دلیل امنیتی در کار نیست، مقامات زندان برای «تحقیر» این زندانیان در را به‌رویشان بسته‌اند.
از سوی دیگر، یک منبع مطلع در گفت‌وگو با ایران‌وایر تایید کرده که بند ۵ زندان وکیل آباد، «کشتارگاه» است و شرایط جسمانی این سه زندانی زن، به‌ویژه فاطمه سپهری، خطرناک است. او با گفتن این‌که نگرانی این وجود دارد که جمهوری اسلامی قصد جان این سه زن را کرده، می‌گوید: «قبل از این‌که بلایی سرشان بیاید و خدای نکرده یک نفر در آن بند جانش را از دست بدهد، باید کاری کرد.»
از وضعیت فاطمه سپهری چه می‌دانیم؟
فاطمه سپهری ۶۱ ساله است. او همسر یکی از کشته‌شدگان جنگ ایران و عراق است و با وجود باورهای مذهبی، در مردادماه ۱۳۹۸، به همراه ۱۳ کنش‌گر دیگر نامه‌ای را امضا کرد که از «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی می‌خواست به‌دلیل ناکارآمدی حکومت جمهوری اسلامی در پاسخگویی به نیازهای جامعه و مردم ایران، از قدرت کناره‌گیری کند.
خانم سپهری از آن زمان مدت بسیار کوتاهی را در خارج از زندان سپری کرده است. دستگاه‌های امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی پرونده‌های متعددی را برای او باز کرده‌اند. در تازه‌ترین حکم صادره، او و برادرش «محمدحسین سپهری»، به‌دلیل انتشار نامه‌ای از داخل زندان، هریک به سه سال و ۹ ماه حبس محکوم شده‌اند. این حکم از سوی شعبه پنجم دادگاه انقلاب مشهد صادر شده است.
علاوه بر آن، این زندانی سیاسی در یک پرونده دیگر نیز با اتهاماتی از جمله «همکاری با دول متخاصم»، «اجتماع و تبانی»، «توهین به رهبری» و «تبلیغ علیه نظام» مواجه شده که در مجموع منجر به صدور احکام سنگینی شد. با تجمیع احکام برآمده از ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی، ۱۰ سال زندان از این احکام برای خانم سپهری قابل اجراست.
خانم سپهری، آخرین‌بار روز ۳۰شهریور۱۴۰۱، تنها، چند روز بعد از شروع اعتراضات سراسری به کشته شدن «ژینا (مهسا)امینی» در بازداشت گشت ارشاد بازداشت شد. او از آن زمان دو جراحی عمده داشته است. به گفته برادرش، اصغر سپهری، او در اردیبهشت۱۴۰۲ روی دستش، جراحی داشته و یک‌بار نیز در مهر۱۴۰۲ ، تحت جراحی عمل قلب باز قرار گرفته است.
پیش از این وضعیت وخیم جسمانی فاطمه سپهری بارها گزارش شده، اما با این‌حال باز هم به گفته برادر خانم سپهری، مقامات از اعزام او به مرخصی خودداری می‌کنند: «متاسفانه هر چه تلاش کردیم که به ایشان مرخصی بدهند که بتواند درمانش را پی بگیرد، موافقت نکردند.»
جلوگیری از اعزام به مرخصی فاطمه سپهری، پیش از این نیز بارها خبرساز شده و نگرانی فعالان حقوق‌بشر را در پی داشته است. سه‌شنبه شب، ۲آبان۱۴۰۲ و کمتر از چند هفته بعد از عمل قلب باز، او با سردردهای بسیار شدید و درد قفسه سینه، به بیمارستان «قائم» مشهد منتقل و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد. این در حالی بود که پیش‌تر تنها یک روز بعد از مرخص شدن از بیمارستان، مجددا بازداشت و به زندان «وکیل آباد» مشهد بازگردانده شده بود. «خسرو علیکردی»، وکیل خانم سپهری پیش‌تر به «ایران‌وایر» گفته بود که ویدیو اخیر خانم سپهری از بیمارستان که در آن درباره بسته شدن بساط جمهوری اسلامی با «طوفان الاقصی» صحبت کرده بود، چون «بنزین روی آتش» شده و او به همین دلیل باوجود وضعیت عدم تحمل حبس، به زندان منتقل شده است.
بند ۵ وکیل‌آباد، کشتارگاه است
فاطمه سپهری به همراه فرزانه قره‌حسنلو و زهرا کهنه‌کار در بند ۵ زندان وکیل آباد نگهداری می‌شوند. پیش از این فرزانه قره‌حسنلو در یک فایل صوتی از وضعیت غیرانسانی این بند و بسته شدن درب آن به سمت خود و هم‌بندی‌هایش خبر داده بود. پس از انتشار این فایل صوتی که به‌طور اختصاصی در اختیار ایران‌وایر قرار گرفته بود، قره‌حسنلو که حبس در تبعید را از سر می‌گذراند و با بیماری‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، از حق تماس تلفنی و ملاقات و حتی خرید آب معدنی نیز محروم شد.
فرزانه قره‌حسنلو، از معترضان بازداشت شده در تجمع چهلم «حدیث نجفی» از کشته‌شدگان اواخر شهریور۱۴۰۱ در کرج است. او به همراه همسرش، دکتر «حمید قره‌حسنلو»، پزشک و معترض زندانی که در پرونده کشته شدن «روح‌الله عجمیان»، بسیجی که حکومت می‌گوید در چهلم حدیث کشته شده و بابت او، «محمد حسینی» و «محمدمهدی کرمی» را اعدام کرده، بازداشت شد.
دکتر قره‌حسنلو ابتدا به اعدام محکوم شد ولی بعد حکم او به ۱۵ سال حبس در تبعید و حکم فرزانه نیز به ۵ سال حبس در تبعید تبدیل شد.
زهرا کهنه‌کار نیز دیگر زندانی سیاسی پادشاهی‌خواهی است که در زندان وکیل‌آباد تحت آزار است. خانم کهنه‌کار که پیش از بازداشت با نام مستعار «سپند آذر» در شبکه‌های اجتماعی می‌نوشت در سال ۱۴۰۲ با اتهام «بمب‌گذاری در ۲۲ بهمن» بازداشت شد. او پیش‌تر در مصاحبه‌ای با بخش فارسی «صدای آمریکا» درباره خودش، فاطمه سپهری و فرزانه قره‌حسنلو گفته بود: «به حدی ازلحاظ روانی ما را تحت‌فشار قرار می‌دهند که می‌خواهم سرم را به دیوار بکوبم. می‌توانم بگویم قبرستان مشهد زنده‌های بیشتری از زندان مشهد دارد.»
کهنه‌کار از عبارت «فراموش‌شدگان» درباره خودش و دو هم بندی‌اش استفاده کرده و گفته بود: «در را به روی ما بسته‌اند. بارها شده به‌خاطر حال بد، صدا کرده‌ایم و کسی پاسخگو نبوده. آب زندان به‌شدت وضعیت بدی دارد و نمی‌شود از آن استفاده کرد بارها نیاز به آب داشتیم و ساعت‌ها در را باز نکرده‌اند.»
حالا اصغر سپهری، برادر فاطمه سپهری نیز به ایران‌وایر می‌گوید که خواهرش از ماه‌ها پیش در اعتراض به بسته‌شدن در بند، از استفاده از حق تماس تلفنی خود خودداری می‌کند: «یک نکته‌ای که خیلی شکایت داشت این بود که از زمانی‌که بشار اسد سقوط کرده، آمدند آن در بندی که او به‌همراه چند زندانی سیاسی دیگر آن‌جا هستند را بستند. قبل از آن‌که در بند باز بود، برای خرید و هواخوری می توانستند بیرون بروند. بنابراین به‌نظر می‌رسد که موضوع امنیتی وجود ندارد و مشخص است می‌خواهند فشار بگذارند. اواخر فروردین، ایشان هم گفتند در اعتراض به این کار زنگ نمی‌زنم. بنابراین خانواده می‌رفتند داخل زندان تا با او صحبت کنند.»
یک منبع ایران‌وایر که به‌دلایل امنیتی نام او نزد ما محفوظ است و از وضعیت سه زندانی سیاسی زن محبوس در بند ۵ زندان وکیل‌آباد مطلع است، این بند را به «کشتارگاه» تشبیه کرده و می‌گوید: «در بند ۵، شرایط بسیار وخیم و غیرانسانی است. نبود نور و تهویه، این زنان را عذاب می‌دهد. در واقع کشتارگاه است و نگرانی این وجود دارد که جمهوری اسلامی قصد جان این زندانیان را کرده است.»
او می‌افزاید: «تا کی زندان وکیل‌آباد می‌خواهد این وضعیت اسفناک را ادامه دهد. ۷ ماه است که در را رویشان بسته‌اند و نور نمی‌بینند. اجازه هواخوری ندارند. تا کی یک نفر می‌تواند این شرایط غیرانسانی را تحمل کند؟! جمهوری اسلامی قصد جان این‌ها را کرده و هیچ حرکتی برای این‌که فشارها را رویشان کمتر کنند دیده نمی‌شود. دارند در فضای متعفن زندگی می‌کنند.»
با این‌حال، فاطمه سپهری در این سال‌ها، حتی از داخل زندان و تحت شدیدترین فشارها، ساکت نشده است. آخرین اقدام او که برادرانش در شبکه‌های اجتماعی آن را منتشر کرده‌اند، مربوط به تقاضانامه‌ای است که مسوولان زندان او را مجبور می‌کنند برای کوچک‌ترین درخواست خود به صورت کتبی بنویسد و امضا کند.
در پیامی که «علی سپهری»، دیگر برادر خانم سپهری از جانب او در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرده، آمده : «یکی از نفرت‌انگیزترین کارهایی که در زندان مجبور به انجام آن هستیم، نوشتن درخواست‌هایی است که باید همراه با امضا و اثر انگشت باشد، آن هم برای ابتدایی‌ترین حقوق انسانی. برای هر خواسته بی‌ارزشی، باید التماس‌نامه‌ای تحقیرآمیز نوشت. آخرین باری که چنین درخواستی نوشتم، تنها یک روز پیش از آن بود که به‌دلیل وخامت وضعیت جسمی‌ام به‌طور اورژانسی به بیمارستان شریعتی منتقل شدم. متن آن درخواست برای تماس تلفنی با برادرم، محمدحسین سپهری چنین بود: این‌جانب فاطمه سپهری، با توجه به این‌که واردات و نگهداری مواد سوخت جامد برای موشک‌های قاره‌پیما نیازی به هیچ‌گونه مجوزی ندارد، خواهشمند است با ده دقیقه تماس تلفنی در داخل زندان موافقت فرمایید.»
اصغر سپهری به ایران‌وایر می‌گوید که تحمیل این فشارها بر خواهرش و دو زندانی سیاسی پادشاهی‌خواه دیگر، به‌منظور «تحقیر» آن‌هاست: «خب من آمریکا زندگی می‌کنم و آن‌چه از خانواده شنیدم این بوده که یکشنبه شرایط ایشان وخیم شده. به‌طوری که بهداری گفته بود باید منتقل شود بیمارستان. اما فقط یک شب بیمارستان شریعتی بوده. از جزییاتش خود من خبر ندارم ولی جوری که شنیدم، تپش قلب داشته و شرایط نگران‌کننده است. بعد از آن یک شب او را بردند به زندان و تابه‌حال هم با مرخصی ایشان موافقت نکرده‌اند.»