موج تازه سرکوب پس از جنگ با اسرائیل
محمد یراحی
...خوب بودن کافیست
مقامهای جمهوری اسلامی ایران پس از درگیریهای خرداد ۱۴۰۴ (ژوئن ۲۰۲۵) با اسرائیل، با بهانهی «امنیت ملی»، موجی از سرکوب گسترده و هراسانگیز را آغاز کردهاند.
بهگزارش عفو بینالملل و دیدبان حقوق بشر (Human Rights Watch)، این سرکوبها نشانهی یک بحران انسانی عمیق و قریبالوقوع است که جامعه جهانی باید با اقدام قضایی و بینالمللی واقعی به آن پاسخ دهد.
از ۱۳ ژوئن تاکنون بیش از ۲۰هزار نفر در سراسر ایران بازداشت شدهاند؛ از جمله فعالان سیاسی و مدنی، روزنامهنگاران، کاربران شبکههای اجتماعی، خانوادههای قربانیان اعتراضات و شهروندان خارجی. همچنین اقلیتهای افغانی، بلوچ، کرد، بهایی، مسیحی و یهودی هدف قرار گرفتهاند.
«در حالی که مردم هنوز از پیامدهای جنگ ایران و اسرائیل رنج میبرند، حکومت ایران سرکوب وحشتناکی را آغاز کرده است.»
— سارا هشاش، معاون مدیر منطقهای عفو بینالملل در خاورمیانه و شمال آفریقا.
⚰️ اعدام، شکنجه و خشونت سیستماتیک
نیروهای امنیتی حتی در ایستهای بازرسی به سوی غیرنظامیان شلیک کردهاند؛ از جمله یک کودک سهساله.
مقامهای حکومتی و رسانههای دولتی خواستار «اجرای سریع احکام اعدام» شدهاند و برخی بهطور علنی از تکرار کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ (۱۹۸۸) سخن گفتهاند.
دستکم ۹ نفر به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» یا «اتهامات سیاسی» اعدام شدهاند. لایحهای نیز برای گسترش موارد مجازات اعدام در انتظار تصویب نهایی شورای نگهبان است.
⚔️ سرکوب اقلیتهای قومی و مذهبی
در سیستان و بلوچستان، نیروهای سپاه پاسداران در ۱ تیر (۲۱ ژوئن) به روستای گونیش یورش بردند و دو زن بلوچ بهنامهای خانبیبی بامری و لالی بامری را کشتند.
در کردستان و خوزستان نیز صدها نفر از کردها و عربهای اهوازی بازداشت شدهاند.
حکومت همچنین با تبلیغات منفی و بازداشتهای گسترده، پناهجویان افغان را هدف قرار داده است.
اقلیتهای مذهبی نیز از سرکوب مصون نماندهاند.
بهاییان بهطور ویژه در معرض تبلیغات نفرتپراکن دولتی قرار گرفتهاند و بهدروغ «جاسوس اسرائیل» معرفی میشوند.
دهها بهایی و مسیحی بازداشت، بازجویی و شکنجه شدهاند و از دسترسی به وکیل محروم ماندهاند.
رسانههای حکومتی مسیحیان بازداشتی را «مزدور موساد» نامیده و «اعترافات تلویزیونی» اجباری پخش کردهاند.
تیراندازی و قتل در ایستهای بازرسی
ایستهای بازرسی جدید در سراسر کشور به ابزاری برای سرکوب تبدیل شدهاند.
بر اساس گزارش رسانههای داخلی، مأموران خودروها را تفتیش کرده و بر اساس پستهای تلفن همراه مردم، آنان را به «همکاری با اسرائیل» متهم کردهاند.
در تاریکدره (همدان) دو مرد بهنامهای علیرضا کرباسی و مهدی عبایی کشته شدند.
در خمین (استان مرکزی) نیز نیروهای امنیتی خانوادهای چهار نفره شامل محمدحسین شیخی، محبوبه شیخی، فرزانه حیدری و دختر سهسالهشان رها شیخی را به قتل رساندند.
استفاده از نیروی مرگبار علیه افراد غیرمسلح، بر اساس قوانین بینالمللی، تنها در مواقع ضرورت مطلق برای حفظ جان مجاز است – اما حکومت ایران بارها این اصل را نقض کرده است.